Tips hoe om te gaan met de wolf te paard:

- Blijf rustig en blijf doorrijden.

- Blijf geluid maken, niet schreeuwen maar praten.

- Schreeuwen ga je doen als je agressief moet overkomen om afstand te creëren, maar niet gelijk doen als je dus een wolf ziet. Hou de situatie eerst rustig en geeft de wolf de kans om uit te wijken voor je.

- Geef tijdens het doorrijden de wolf de kans om weg te gaan. Dus rustig doorrijden, niet wegjagen of een doorgang forceren. Tot nu toe gaat de wolf zelf weg als ze in het zicht komen. Geef deze reactie dus de kans. 

- Een wolf komt achter een prooidier aan als je je zo gedraagt, pas dus op dat je niet voor de wolf uit gaat draven, hou zo mogelijk je tempo laag.

- Staat de wolf echt voor je op het pad, dan wachten of omkeren / ander pad in slaan. 

- Voor menners kan wachten of omkeren lastiger zijn. Neem dezelfde benadering als met een agressieve hond. Stilstaan en evt vasthouden. Een ervaren menner geeft aan dat ze tot nu toe geen problemen heeft ervaren op de Veluwe met de wolven die in zicht kwamen, ze zou ook eerder doorrijden en erop af sturen dan er van weg te rijden, maar dan heb je wel brave paarden nodig.

Waar kan je op letten tijdens het rijden:

- Luister naar je paard, als hij iets niet wil kan het zijn dat er een wolf loopt of gelopen heeft waar je op dat moment rijdt.  Wees dus attent op dit gedrag. Ga een pad niet in als je paard echt die kant niet op wil.

- Wolven kan je ruiken, als je de geur herkent op den duur. Het is een soort gierlucht maar dan chemischer, best sterk.

Deze tips zijn gegeven door ruiters op de Veluwe die vaker een wolf zijn tegen gekomen.

BIJ12 geeft zelf tips op hun website

De Provincie Utrecht heeft eigen tips opgesteld:

Het belangrijkste is om niet in paniek te raken tijdens een ontmoeting met een wolf. Blijf rustig, draaf of galoppeer niet weg.  Plaats het paard met het hoofd naar de wolf, zodat het paard de wolf kan zien. 

Bent u met meerdere paarden? of met een paard en een hond? Houdt u dan aan de onderstaande punten:

• Plaats de paarden dan naast elkaar, met hun hoofd naar de wolven.  
• Als de wolf niet weggaat, stapt u langzaam langs de wolven.  
• Klap niet in uw handen en zwaai niet met uw armen.
• Volg de wolf niet, ook niet om foto’s te maken. Een wolf zal zich verdedigen als hij het gevoel heeft in het nauw te worden gedreven.    
• Houd een eventuele hond aangelijnd en dichtbij uzelf en uw paard.    
• Het is beter om geen honden mee te nemen op buitenrit in een gebieden waar wolven leven, zoals de Utrechtse Heuvelrug.       

De Provincie Utrecht heeft hun website mbt informatie over de wolf in augustus 2024 uitgebreid, kijk hier voor de pagina. 

Per 18-7 in onderstaand gebied afgesloten voor alle recreanten:

Update nieuwsberichten juli 2024:

Intussen nemen de zichtmeldingen toe, te Woudenberg Leusden Leersum met name. Wandelaars met honden zien de wolf veel te Austerlitz/Zeist Leusden Woudenberg Amerongen Rhenen/Veenendaal. Bekend is dat er een nestje zit in Den Treek, rond de Vijfsprong (boven Henschotermeer) wat nu voor overlast zorgt omdat de ouders proactief hun territorium verdedigen. 

RTV Utrecht houdt een dossierpagina bij over de wolf: zie hier

Hier een greep uit diverse berichten die in de media zijn geweest, oude berichten staan bovenaan:

Item RTV Utrecht 8-7-2024, link

Beheerder landgoed Leusden waarschuwde al maanden voor wolf die dwergpoedel pakte

Leusden - De discussie over wolven in de provincie Utrecht staat sinds dit weekend op scherp na een incident in Leusden waarbij een wolf een hond heeft gedood. Ecoloog Glenn Lelieveld spreekt van een verschrikkelijk incident, maar wil eerst alles goed onderzoeken voor er passende maatregelen worden genomen. Voor de beheerder van het landgoed is dit een gepasseerd station. Hij zegt al maandenlang voor dit scenario te hebben gewaarschuwd en ziet maar één oplossing: "Afschieten. Punt."

Het moet zaterdagochtend een verschrikkelijke scène zijn geweest op het normaal zo rustige Landgoed Den Treek bij Leusden. Een vrouw liet daar haar dwergpoedel uit toen er opeens een wolf uit het struikgewas opdook die het hondje pakte en ermee in de bosjes verdween. Het lichaam van de dwergpoedel is sindsdien, ondanks meerdere zoekacties, spoorloos. De vrouw bleef even verdrietig als verbijsterd achter.

Onafhankelijk wolvenexpert Glenn Lelieveld werkt bij adviesbureau Averti Ecologie en was voorheen betrokken bij het wolvenmeldpunt. De ecoloog had gisteren een emotioneel gesprek van zo'n vijftig minuten met de vrouw. Lelieveld: "Ik heb haar bijna een uur gesproken en het was vooral een traumatische ervaring. Ik heb zelf een hond en dit is wel het laatste dat je wil meemaken. Gelukkig is dit nog nooit eerder voorgekomen."

Ook in Duitsland hebben wolvenexperts dit nog niet meegemaakt volgens Lelieveld: "Dit is wel echt een unieke situatie, maar laten we het ook vooral uniek houden. Dus laten we kijken wat er is gebeurd en hoe we kunnen voorkomen dat dit nog een keer gebeurt, want is dit gewoon niet oké."

Het gesprek met het slachtoffer was daarom belangrijk om herhaling te voorkomen, aldus de ecoloog. "Haar verhaal is wel een van de belangrijkste puzzelstukjes waar we met experts en de provincie naar gaan kijken om uit te vinden wat er is gebeurd. En de vragen die wij hebben zijn dan: A) Was het een wolf? B) Welke wolf was het? En C: Waarom gebeurt dit? Het doel is: hoe gaan we voorkomen dat dit nog een keer gebeurt."

'Ik zeg al maanden: dit gaat fout'

Rondom Landgoed Den Treek-Henschoten wordt geregeld een wolf gezien. In december werd vlakbij op de Doornseweg een wolf doodgereden en ook op het landgoed is het regelmatig raak. Wilbert Nijlant is rentmeester van het terrein. Hij zegt de provincie te hebben gewaarschuwd voor de overlastgevende wolf. "Ik zeg al maanden: dit gaat fout. En voor de duidelijkheid: ik ben niet tegen wolven. Ik ben tegen een probleemwolf."

Gevraagd naar voorbeelden van vervelende incidenten op het landgoed pakt Nijlant zijn administratie erbij. Hij noemt een melding van doodgebeten schapen in april. Een wolf die begin mei een aangelijnde hond aanviel. Een meisje van drie op een loopfiets dat eind mei door de wolf werd gevolgd. Of een mountainbiker die eind juni meldde dat een wolf hem op twee meter afstand volgde.

Nijlant heeft de meldingen doorgegeven aan de provincie. Hem zou zijn beloofd dat er snel een overleg zou komen, maar de landgoedbeheerder moest maanden wachten op een uitnodiging. Die viel vorige week in de bus. Maar eigenlijk wil Nijlant niet praten. Hij wil actie: "Volgens de regels van de provincie zelf is er sprake van een probleemwolf. Welke maatregelen zijn er dan? Doodschieten. Punt. Die wolf heeft jongen en die leren dit gedrag aan. Ik denk niet dat dat heel fijn is."

Geen twijfel: wolf

Op basis van het feit dat er in het gebied geregeld een wolf wordt gezien, en het vertoonde gedrag van het dier dat de hond aanviel, heeft ecoloog Glenn Lelieveld geen twijfel dat het om een wolf gaat, en niet om bijvoorbeeld een grote hond. "Honden hebben echt wel eens mot met elkaar, maar dat is iets anders dan besluipen, pakken en meenemen. Dat is écht een andere orde."

De provincie Utrecht onderzoekt wat er precies is gebeurd bij het fatale incident. Volgens de provincie zou uit wildcamera's al blijken dat de hond in de buurt van de welpjes van de wolf kwam. Die zou daarop als verdediging de hond hebben gepakt.

Voor de rest van het onderzoek, worden nog meer zaken bekeken. Lelieveld: "Andere puzzelstukjes zijn mensen die de wolf hebben gezien. De oproep is dan ook: als je een wolf ziet, geef het door bij het wolvenmeldpunt op de website van overheidsorganisatie BIJ12. Het liefst met beeldmateriaal. Dat is ontzettend belangrijk. Ook kijken we naar wildcamera's. En al die informatie leggen we bij elkaar om te kijken: wat is nou het volledige plaatje?"

In de tussentijd roept de provincie hondeneigenaren op om hun viervoeter in losloopgebieden in Leusden, Woudenberg en Zeist aan de lijn te houden en alert te blijven op de aanwezigheid van de wolf.

Maatregelen

Pas als het plaatje compleet is, kan er worden nagedacht over maatregelen om herhaling te voorkomen, vindt Lelieveld: "Dan kan je denken aan de kant van de mens, en aan de kant van de wolf. Je kan bijvoorbeeld tegen mensen zeggen: 'Ga niet met de hond het gebied in.' Of je kan zeggen: 'Niemand mag het gebied in.' De vraag is wel of mensen zich daar dan aan houden."

Ook aan de kant van de wolf kan er ingegrepen worden, aldus de ecoloog. "Deze wolf is niet schuw genoeg richting mensen. Dan kan je kijken: wat kunnen we doen om de wolf weer bang te maken voor mensen? Denk dan aan bijvoorbeeld het verdoven en zenderen of beschieten met paintballen. Er zijn genoeg stappen voor je begint met het doodschieten van de wolf."

Provinciale politiek

Of er gekozen wordt om in te grijpen, is een beslissing voor de provincie Utrecht. Lelieveld: "Wij kunnen als expert advies geven, maar uiteindelijk is het een politiek bestuurlijk besluit."

Politieke partijen in de provincie draaien ondertussen al warm. VVD en BBB dienden vandaag schriftelijke vragen in bij de Provinciale Staten. De partijen eisen inzage in de meldingen die bij de provincie zijn binnengekomen over de wolvenoverlast. Ook vragen ze of al wordt overwogen om over te gaan op het inzetten van een paintballgeweer of 'andere manieren om de wolf te verjagen'.

De provincie meldt vandaag dat de actie van de wolf volgens deskundigen valt onder natuurlijk gedrag. "Dat betekent dat vangen of doden niet is toegestaan."

Artikel AD 16-7-2024

RTL Nieuws 18-7

Verwond bij speurtocht

Meermaals gewaarschuwd voor wolf, zegt natuurbeheerder Leusden: 'Gebeurde niks mee'

De beheerder van het natuurgebied bij Leusden waar gisterochtend een kind werd gebeten door een wolf, heeft 'wegens gevaarlijke situaties' meermaals aan de bel getrokken bij de provincie Utrecht. Die deed daar keer op keer niets mee, zegt Wilbert Nijlant, landgoedbeheerder van Den Treek.

Nijlant somt zo een aantal incidenten op waarvan hij meldingen binnenkreeg: een wolf die plotseling opdook achter een wandelaar en zijn jonge kinderen van 1 en 3, een mountainbiker die ten val werd gebracht door een wolf, een hondje dat eerder deze maand werd gegrepen, wolven die uit vuilnisbakken eten en verschillende waarnemingen van dichtbij.

Veiligheid

"Ik vind het allemaal nogal wat", zegt hij tegen RTL Nieuws. "Dan kun je wel eindeloos de discussie blijven voeren of het nou een hond of een wolf was, maar door de beschrijvingen die mensen geven en omdat hier inmiddels wel tien wolven rondlopen, lijkt het me duidelijk dat het niet steeds om een hond gaat."

"Ik kan de veiligheid niet meer garanderen", zegt Nijlant. Hij zegt al maanden bij de provincie aan te dringen op maatregelen, iets dat de provincie desgevraagd niet onmiddellijk kan bevestigen. Een woordvoerder zegt dat uit te moeten zoeken. "En als dat zo is, wat wij wel of niet hebben gedaan."

Het kind dat gisterochtend werd verwond was met de buitenschoolse opvang (bso) in het gebied bij de Utrechtse Heuvelrug. Het meisje werd gebeten en liep 'hele lichte verwondingen' op. "De fysieke confrontatie duurde heel kort, daarna verdween het beest het bos in", aldus bso Vrijland Amersfoort in een verklaring.

Speurtocht

Dat gebeurde tijdens het uitzetten van een speurtocht, vertelt Nijlant. "Een van de kinderen liep met een begeleider over een heuveltje om iets te verstoppen. Ineens kwam er een wolf tevoorschijn en die greep het kind, waardoor het omviel. De begeleider begon toen keihard te gillen, waardoor de wolf weer verdween." Vrijland Amersfoort wil niet reageren op die bewering.

Wat voor de provincie Utrecht inmiddels vaststaat, is dat er inderdaad een wolf betrokken was bij het incident. Het meisje werd door het dier in haar zij gebeten. De politie doet onderzoek. Nog steeds geldt het advies om Den Treek te mijden.

Een prima oplossing, vindt wolvengedragswetenschapper Diederik van Liere. Volgens hem is het kind in Leusden gepakt door een rondtrekkende of een territoriale wolf met welpen. "In het geval van de territoriale wolf kan het zijn dat de wolf haar welpen wilde beschermen. Ik verwacht dat dit in de herfst, als de jongen groter zijn, niet meer zal gebeuren. Het tijdelijk afsluiten van het gebied lijkt me dan ook een prima oplossing. In het geval van de rondtrekkende wolf kan het zijn dat-ie een wegrennend kind of hondje heeft gezien en het leuk vond om daarachteraan te rennen."

Wolven zijn gewend geraakt aan mensen, zegt Van Liere. Hij benadrukt het belang van voorlichting. "Bijvoorbeeld met workshops. Wolvengedrag is heel vergelijkbaar met hondengedrag."

Recht op privacy

Wat zich precies heeft afgespeeld in Leusden zegt wolvendeskundige Leo Linnartz van ARK Natuurontwikkeling niet te weten. "Maar soms kunnen wij mensen dieren zodanig op de huid zitten dat er dingen gebeuren die normaal gesproken nooit gebeuren. Dan kunnen ze anders dan anders reageren."

Om ongelukken te voorkomen moeten wij mensen zorgen dat dieren de ruimte krijgen, zegt Linnartz. "Ook dieren hebben recht op privacy. Dan is hun reactie naar mensen toe ook wat relaxter."

Voor het gebied in Leusden adviseert hij een mensvrije zone rond het gebied waar de wolf met zijn jongen leeft. "Net als wij mensen zijn wolven ouders die zorgen voor hun jongen. Als ze zich bedreigd voelen, zal er eerder iets gebeuren, maar dat wil niet zeggen dát het gebeurt. Want dat hangt van heel veel factoren af."

Is de wolf dan wel geschikt om in Nederland te wonen? "Op de Veluwe gaat het goed", zegt Linnartz. "Omdat je op de Veluwe relatief grote rustgebied hebt. Die zorgen ervoor dat de wolf iets te kiezen heeft." 

Artikel "Landgoed Den Treek voorlopig gesloten voor bezoekers na wolvenbeet" door De Stad Amersfoort, 18-7

Persbericht "Landgoed Den Treek deels afgesloten voor publiek" van de provincie Utrecht 18-7

Bericht Gemeente Leusden

In korte tijd zijn er incidenten geweest met een wolf in de gemeente Leusden. Bij die incidenten hebben wolven zeer beschermend gereageerd, mogelijk omdat zij welpen hebben. Het eerdere advies van de provincie Utrecht om het gebied in Den Treek te vermijden heeft onvoldoende effect. Daarom heeft de gemeente Leusden besloten uit voorzorg een kerngebied af te sluiten voor recreanten en bezoekers per direct tot en met 15 augustus 2024. Het advies om een groter gebied op landgoed Den Treek te vermijden blijft van kracht.  

Landgoed Den Treek deels afgesloten

In het gebied dat de gemeente Leusden afsluit geldt een noodbevel waarmee de eigenaar van het landgoed Den Treek de opdracht krijgt het gebied niet langer open te stellen. Dat houdt in dat bezoekers en recreanten daar niet meer mogen komen en dat daar extra toezicht gaat komen vanuit landgoed Den Treek, ondersteund door gemeente en provincie. Het kerngebied is aangewezen op advies van wolvenexperts die zijn ingeschakeld door de provincie. 

Burgemeester Bouwmeester van Leusden: ‘Er zijn in korte tijd enkele incidenten geweest met een wolf op Leusdens grondgebied. Ik begrijp dat dit erg beangstigend kan zijn voor wie dit is overkomen. We gaan daarom op advies van de experts van de provincie uit voorzorg een kerngebied afsluiten. Ik ga ervan uit dat iedereen hier begrip voor heeft en doe een dringend beroep op gezond verstand hierin, zodat iedereen in Leusden veilig en gezond kan blijven.

Gedeputeerde Huib van Essen: “We hebben de afgelopen dagen gezien dat het advies om het gebied niet te betreden helaas onvoldoende is nageleefd. Het is daarom goed dat de gemeente Leusden deze extra stap zet.”

Rust in het gebied 

Naast het gebiedsverbod geldt voor een groter deel van het natuurgebied nog altijd het dringende advies van de provincie Utrecht om het te vermijden. Recreanten, sporters, wandelaars en (aangelijnde) honden kunnen verstorend zijn en nieuwe confrontaties veroorzaken.

Omdat deze confrontaties niet alleen beangstigend zijn voor de betrokkenen, maar ook de wolf bedreigen is het belangrijk dat er rust komt voor zowel mens als dier. Dat is nodig om de veiligheid van zowel mensen als de aanwezige wolven te waarborgen.

Artikel Provincie Utrecht 29-7

DNA-onderzoek bevestigt: wolf betrokken bij incident 16 juli

29 juli 2024

Na de confrontatie met de wolf en het meisje op 16 juli in het natuurgebied van Leusden is haar kleding opgestuurd voor DNA-onderzoek. Wij zijn geïnformeerd over de resultaten van dit onderzoek. Hieruit is gebleken dat het DNA afkomstig is van een wolf.

Dit blijkt uit een afname van het DNA op een stuk kleding dat beschadigd is en waar mogelijk sprake is van een tandafdruk. Deze afdruk is niet nader onderzocht. Deze uitkomst ondersteunt de verklaring van de ooggetuigen die hebben aangegeven dat er een confrontatie was met een wolf. 

De ouders van het meisje zijn geïnformeerd en zij verzoeken nadrukkelijk om hun privacy te respecteren.

Hierbij herhalen we nogmaals de oproep om het gebied te mijden en doen een dringend verzoek om uw gezonde verstand te gebruiken. 

Artikel RTV Utrecht  31-7

 Kind omgeduwd door groot dier in Austerlitz, mogelijk een wolf

 Austerlitz - Een kind zou vanmorgen omgeduwd zijn door een groot dier in natuurgebied Austerlitz, bij Zeist. Die melding kreeg de politie binnen. Het zou mogelijk om een wolf of een hond gaan. De provincie Utrecht doet onderzoek naar het incident.

Verdere informatie ontbreekt op dit moment nog. De provincie verwacht later vandaag met een aanvullend bericht te komen. De gemeente Zeist is op de hoogte, maar kan geen verdere informatie geven.

Eerdere incidenten

Eerder deze maand waren er twee incidenten met een wolf rondom Leusden. Op 6 juli meldde een vrouw dat haar poedel door een wolf is meegenomen. Tien dagen geleden meldde een buitenschoolse opvang dat een meisje in haar zij is gebeten door een wolf. Via dna-onderzoek heeft de provincie bevestigd dat er zeker een wolf bij het incident betrokken was. De eerdere incidenten vonden plaats op landgoed Den Treek in Leusden, daarna is een deel van het gebied afgesloten voor het publiek.

De provincie heeft een vergunningsaanvraag in behandeling om een wolf op het landgoed Den Treek te kunnen vangen, zenderen en 'zo nodig' te beschieten met paintballs. Eind augustus houdt de provincie informatiebijeenkomsten over de wolf.

Artikel Nieuwe Oogst 23-7

Wolf blijft gemoederen in Utrecht bezighouden

Provincie Utrecht is in de ban van de wolf. Na het bijtincident met een kind heeft gemeente Leusden een recreatiegebied tot half augustus afgesloten voor bezoekers. Afgelopen weekend zijn in de directe omgeving vier schapen gedood, vermoedelijk door toedoen van een wolf.

VVD, BBB en SGP in Utrecht maken zich grote zorgen. De politieke partijen willen van Gedeputeerde Staten weten hoe zij herhaling van incidenten of erger gaan voorkomen. Op dinsdag 16 juli raakte op landgoed Den Treek een kind lichtgewond tijdens een uitje van de buitenschoolse opvang op de Utrechtse Heuvelrug. Volgens een verklaring van de opvang werd het kind licht in de zij gebeten.

Volgens BBB is het afschieten van de 'probleemwolf' de enige optie. 'Deze gebeurtenissen onderstrepen de urgentie om het huidige beleid ten aanzien van de wolf te herzien en te verbeteren. We moeten prioriteit geven aan de bescherming van onze burgers, hun huisdieren en vee', vindt de partij. BBB vindt dat de beschermde status van de wolf verlaagd moet worden.

Noodbevel

Gemeente Leusden heeft inmiddels een noodbevel afgegeven, waarin staat dat de eigenaar het gebied van zo'n 700 hectare niet langer mag openstellen voor bezoekers. Vlak buiten landgoed Den Treek zijn afgelopen weekend vier dode en een aantal gewonde schapen aangetroffen.

Een boswachter vond de dieren in Woudenberg, op een paar kilometer van het landgoed. DNA-onderzoek moet uitwijzen of de wolf de dader is. Op 1 april trof de rentmeester van Den Treek negen dode schapen aan op een weide van het landgoed.

Begin juli is in het gebied ook een hond aangevallen en sindsdien luidde al het advies om viervoeters in het gebied aangelijnd te houden, ook in losloopgebieden. De wolf op het landgoed heeft jongen. Volgens deskundigen heeft het dier deze hond vermoedelijk als bedreiging gezien en de welpen instinctief willen beschermen. De hond is sindsdien spoorloos.

Onderzoek

In 2018 heeft in Nederland de eerste wolf zich gevestigd. De dieren leven sindsdien met name op de Veluwe. In Drenthe zijn ook twee roedels in beeld en ook elders in het land zijn enkele wolven actief, zoals op de grens tussen Noord-Brabant en Limburg. Uit onderzoek van Kieskompas en persbureau ANP blijkt dat ongeveer een op de drie Nederlanders vindt dat de wolf niet in ons land thuishoort.

Juist in Utrecht is de weerstand het laagst, gevolgd door Zuid-Holland en Overijssel. In Drenthe vindt meer dan de helft van de mensen dat voor de wolf geen plaats is.

Provincie Utrecht wil wolf afschieten, raadt af met kleine kinderen de Heuvelrug-bossen in te gaan

Ga niet met kleine kinderen naar de bossen van de Utrechtse Heuvelrug, is het dringende advies van de provincie Utrecht. Reden is een incident met een kind en waarschijnlijk een wolf bij Austerlitz woensdagochtend. Als het gaat om dezelfde wolf die betrokken was bij twee eerdere incidenten, dan wil de provincie het dier afschieten.

Artikel AD 1-8-2024

De waarschuwing geldt voor het bosgebied in de gemeenten Leusden, Woudenberg, Utrechtse Heuvelrug en Zeist. In andere delen van de Utrechtse Heuvelrug geldt het advies om ‘zeer voorzichtig’ te zijn na het incident met een kind op woensdagochtend.

Volgens Wilbert Nijlant, landgoedbeheerder van het aangrenzende natuurgebied Den Treek, gaat het om een meisje dat van achteren werd aangevallen door een dier. Dat gebeurde terwijl ze met haar vader en oma in het bosgebied tussen Austerlitz en Zeist wandelde. ,,Ze heeft gelukkig alleen wat schrammen opgelopen”, zegt Nijlant. ,,Het vermoeden bestaat dat het weer een wolf was.”

Volgens hem zou het voorval in de buurt van de Grensweg en de Austerlitzseweg zijn gebeurd. De politie zegt dat er melding is gemaakt van ‘een groot dier, mogelijk een wolf of hond’ dat het kind omver gelopen zou hebben of geduwd.

De provincie houdt er ‘ernstig rekening’ mee dat het om dezelfde wolf gaat die eerder betrokken was bij twee incidenten in Leusden, vlakbij het natuurgebied waar het woensdag misging. Twee weken geleden werd een meisje gebeten door een wolf op het naastgelegen landgoed Den Treek. Het kind was daar met begeleiders van haar buitenschoolse opvang. Twee weken dáárvoor werd er op Den Treek een hondje door een wolf meegenomen. Een deel van dat landgoed is inmiddels afgesloten door de gemeente Leusden.

Afschotvergunning in voorbereiding

Om zeker te weten dat het gaat om dezelfde wolf, is eerder woensdag een spoedanalyse van het dna aangevraagd. ‘Ervan uitgaande dat het om een wolf ging, zeggen wolvendeskundigen dat er gedrag is vertoond dat atypisch en verontrustend is. Daarom is besloten om een afschotvergunning voor te bereiden. Daarvoor is steun en instemming gevraagd bij het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur’, staat in een verklaring van de provincie Utrecht. Als blijkt dat één wolf verantwoordelijk is voor de drie recente incidenten, dan wil de provincie de afschotverklaring aanvragen.

Tot die tijd is het dringende advies om niet met kleine kinderen in de bossen te komen van vier gemeenten binnen Nationaal Park de Utrechtse Heuvelrug: Leusden, Zeist, Woudenberg en Utrechtse Heuvelrug.

Provincie bereidt meer maatregelen voor

,,Wij hebben een melding gekregen over het incident”, zegt Nijlant woensdag rond de middag. ,,Die melding kwam rond 11.15 bij ons binnen, de politie doet onderzoek.” Een politiewoordvoerder bevestigt dat er inderdaad agenten op een ‘incident’ zijn afgekomen. Ook gemeente Zeist en boswachter Rein Zwana bevestigen het voorval.

De provincie liet eerder al weten van plan te zijn om één wolf die op de Utrechtse Heuvelrug leeft ‘negatief te conditioneren’. Dit moet gedaan worden door het dier eerst te verdoven en een zender om te doen. De hoop is dat de wolf deze ervaring associeert met mensen en daardoor bang of schuwer wordt. Als dat niet werkt, wil de provincie een paintballgeweer inzetten. Een vergunning hiervoor is nu in aanvraag.

De wolf die de provincie Utrecht wil zenderen is niet het dier dat betrokken was bij de incidenten met het meisje en de hond op landgoed Den Treek eerder deze maand. Dat is waarschijnlijk een dier van het wolvenkoppel dat met een aantal welpen in het gebied leeft. Vanwege de jongen gedragen die wolven zich extra beschermend.

De beoogde wolf die weer schuw moet worden gemaakt, is meerdere keren waargenomen terwijl hij dicht achter wandelaars en ruiters aanliep op de Utrechtse Heuvelrug.

Daarnaast is er een vergunningsaanvraag om ook het koppel wolven met de jongen negatief te conditioneren ‘in voorbereiding’, zo meldt gedeputeerde Mirjam Sterk. Een afschotvergunning tegen de alleenstaande wolf is ook in voorbereiding. 

 Woelige wolvenzomer krijgt politiek staartje: 'Provincie Utrecht is geen wildlife park'

Artikel RTV Utrecht 29-8-2024

Politieke partijen in de Provinciale Staten zijn kritisch op de in hun ogen 'reactieve' aanpak van de provincie Utrecht op de wolvenincidenten deze zomer. Ook vinden sommige Statenleden dat de provincie te weinig informatie gaf. En of landgoed Den Treek volgende week weer open kan? Daarover lopen de meningen uiteen.

Vandaag deed de vader van het 5-jarige meisje dat gewond raakte bij een confrontatie met een wolf op 16 juli voor het eerst zijn verhaal bij RTV Utrecht. Ook de directeur van de bso waar het meisje op dat moment was reageert. Zij zeggen beiden dat de wolf het meisje heeft gebeten. Wolvendeskundigen van de provincie spreken dat tegen.

Niet iets kleins

Los van de discussie over het wel of niet bijten, vraagt de bso-directeur zich af hoe dit soort incidenten in de toekomst voorkomen kunnen worden. Die vraag leeft ook in de Provinciale Staten.

Belangrijk daarbij is heldere communicatie, zegt VVD-Statenlid Juliëtte van Gilse. "Wij vragen de provincie daarom ook met klem om transparant te zijn naar ons en naar de inwoners over de incidenten en de ernst daarvan. Ik ging er vanuit dat wij alles wisten, maar nu blijkt daar toch ruis over te zijn. De foto's (van de verwondingen van het meisje, red.) had ik ook nog niet gezien", zegt ze. "Als blijkt dat zaken kleiner zijn gemaakt dan ze in werkelijkheid waren, is dat zeker reden voor vragen."

"Het zou fijn zijn dat iedereen zich bewust is van het gevaar van de wolf en incidenten niet worden afgedaan als iets kleins", zegt BBB-fractievoorzitter Ans Oude Luttikhuis. Ze zegt dat de provincie in de berichtgeving nu "behoorlijk wat censuur" toepast. Dat doen ze volgens haar om de wolf te beschermen, maar ze zegt dat het ook zorgt voor onrust onder burgers. De provincie bevestigt dat "meegelezen" is met de eerste verklaring van de bso, over wat er die dag met het meisje gebeurd is. Zij adviseerden toen om het woord 'aanval' te vervangen, "omdat ‘aanval’ voor iedereen andere associaties oproept."

SGP-Statenlid Bertrick van den Dikkenberg vraagt zich af wat er nog meer moet gebeuren voor er wordt ingegrepen. Ook vindt hij dat signalen over de wolf op Den Treek zijn genegeerd. "Daar had veel sneller op gereageerd moeten worden."

Wolfwerende hekken

Staatssecretaris Jean Rummenie (Natuur) maakt zich "ernstige zorgen" over incidenten zoals bij Leusden. Toch is de staatssecretaris beperkt in wat hij ertegen kan doen. De wolf is een beschermde diersoort en het afzwakken van die status is een Europese zaak. Rummenie wil zich net zoals zijn voorganger inzetten om de status te verlagen van "strikt beschermd" naar "beschermd", maar dat proces zal lang duren en de uitkomst is allerminst zeker.

De staatssecretaris schrijft daarnaast in een brief aan de Tweede Kamer dat hij wil dat een landelijk team gaat bijdragen aan het plaatsen van extra wolfwerende hekken. Het team moet helpen bij het plaatsen van de hekken en veehouders bijstaan in het papierwerk voor de subsidieaanvraag ervoor. Volgens Rummenie zijn dat soort teams al erg effectief in buurlanden.

Open of dicht?

De afsluiting van landgoed Den Treek in Leusden duurt tot en met 1 september. Dat is komende zondag. VVD-Statenlid Van Gilse vindt dat het gebied weer open moet. "De provincie heeft de hele zomer de tijd gehad om daar voorbereidingen te treffen. Onze inwoners moeten weer gebruik kunnen maken van onze recreatiegebieden. Dit is wat ons betreft de omgekeerde wereld. De provincie Utrecht is geen wildlife park."

BBB vindt dat landgoed Den Treek na het weekend niet open kan. "Het probleem is vele malen groter dan men nu laat blijken in de politiek", zegt fractievoorzitter Oude Luttikhuis. Het afgezette gebied moet zelfs groter, vindt ze. Ze baseert zich op signalen dat de wolf ook buiten het afgezette gebied is gezien.

Statenlid Jesseka Batteau van de Partij voor de Dieren kan goed begrijpen dat het incident met het bso-meisje indruk heeft gemaakt. Ze vindt dat ingezet moet worden op voorlichting. "Mensen moeten goed weten waar ze wel en niet kunnen komen en hoe ze moeten handelen als ze een wolf zien. Er is nu veel angst. Dat is begrijpelijk, maar vaak ook onterecht."

Zenderen

Volgens de wolvenexperts die de provincie Utrecht adviseren, zit er op Den Treek een wolvenpaar dat z'n welpen beschermt. Ook na dna-onderzoek is nog onduidelijk welke wolf betrokken is geweest bij de confrontatie met het bso-meisje. Deskundigen verwachten dat het wolvenpaar minder beschermend zal zijn nu de welpen ongeveer vier maanden oud zijn en in een zelfstandige fase komen.

De andere alleenstaande wolf die op 31 juli een kind omverliep in Austerlitz gaat wel gevangen, verdoofd en gezenderd worden. De Faunabescherming probeert dit nog te voorkomen met een gang naar de rechter. Batteau van de Partij voor de Dieren: "Wij vragen ons af hoe deze risicovolle ingrepen bijdragen aan het schuw maken van de wolf voor mens en honden. Daar willen we opheldering over."

'Reactief'

Verschillende Statenfracties noemen de aanpak nu 'reactief'. Ook SGP-Statenlid Van den Dikkenberg is kritisch. "Het is steeds acteren na een incident, terwijl je kunt weten dat in onze drukke provincie incidenten niet uit kunnen blijven als het aantal wolven toeneemt." Zowel hij als BBB-fractievoorzitter Oude Luttikhuis vinden dat er gekeken moet worden voor hoeveel wolven er plek is in de provincie. "De veiligheid van de mensen moet voorop staan."

Van den Dikkenberg vindt dat het kabinet gebieden voor de wolf moet aanwijzen, en wat hem betreft is dat niet in onze provincie. "Het is niet vergelijkbaar met de Veluwe. Ook wonen er boerengezinnen met kinderen, moeten die dan altijd beschermd worden?"

Statenlid Jesseka Batteau van de Partij voor de Dieren vindt het het ook een kwestie is van wennen. "We zijn het in Nederland niet gewend om met wilde dieren om te gaan. Je moet mensen de tijd geven om daaraan te wennen." Ook zouden er volgens haar rustgebieden voor wolven moeten worden aangewezen. "Dat is voor andere beschermde dieren al heel normaal."

Een groep Europese wolvenexperts riep Nederland vorige week voor de tweede keer op om snel met landelijk beleid te komen en tijdig in te grijpen. Gedeputeerde Mirjam Sterk is inmiddels in gesprek met staatssecretaris Rummenie, bijvoorbeeld over de vraag hoeveel wolven het gebied aankan.

Gedeputeerde Mirjam Sterk (Natuur) kijkt in een bericht op LinkedIn terug op de zomer voor wolvennieuws. Ze schrijft dat er meerdere incidenten plaatsvonden, met honden en kleine kinderen. "Inmiddels hebben we afgelopen week de vergunning verleend voor het weer mensenschuw maken van een wolf, die we ‘Brammetje’ noemen, naar het eerste filmpje waarin hij opdook", schrijft ze.

Maar de koosnaam zal de alleenstaande wolf waar Sterk naar refereert niet beschermen. "Op de plank ligt een vergunning voor afschot, mocht de situatie uit de hand lopen." De gedeputeerde kon vandaag niet reageren op vragen van RTV Utrecht.

Tijd voor een wolven-OMT? 'Bredere expertise nodig'

Artikel RTV Utrecht 31-8-2024

Utrecht - De wolvenadviezen aan de provincie Utrecht zijn te eenzijdig en de aanpak is te passief. Die kritiek komt niet alleen van politici, ondernemers en veehouders, maar ook van andere wetenschappers. Wie zijn de deskundigen die de provincie raadpleegt na de recente confrontaties met kinderen en honden? "Als er iets negatiefs gebeurt, is daar geen ruimte voor."

De provincie Utrecht raadpleegt een groep ecologen van de Zoogdiervereniging, een organisatie die de beschermde status van de wolf hoog in het vaandel draagt. De wolf hoort thuis in Nederland en heeft een belangrijke ecologische rol in de natuur, stelt de vereniging. En: "Mensen worden nagenoeg nooit aangevallen door wolven."

Wolvendeskundigen van de Zoogdiervereniging vinden na de recente incidenten dat afschieten van de wolf bij Leusden niet gerechtvaardigd is. Deze week deden de vader en bso van het 5-jarige meisje dat gewond raakte bij een confrontatie met een wolf hun verhaal bij RTV Utrecht. Zij zeggen beiden dat de wolf het meisje heeft gebeten. Wolvendeskundigen van de provincie spreken dat tegen.

Ruimte voor interpretatie

Om te bepalen welke maatregelen genomen moeten worden kijken de wolvendeskundigen onder meer naar de zogenoemde escalatieladder in het Interprovinciaal Wolvenplan. Niet alle type incidenten kunnen vooraf precies worden omschreven. Er is dus ruimte voor interpretatie.

Volgens de lezing van de wolvenexperts die de provincie Utrecht adviseren is geen sprake van een zogenoemde probleemwolf die gedood moet worden. Wel gaat een andere alleenstaande wolf die een kind omverliep in Austerlitz gevangen, verdoofd en gezenderd worden om hem weer schuw te maken. De Faunabescherming probeert dit te voorkomen met een rechtszaak.

Ecoloog en wolvenkenner Erwin van Maanen denkt daar anders over. Hoe geweldig hij de wolf ook vindt, een (recreatie)gebied is volgens hem ongeschikt voor het roofdier. "Er wordt te veel risico genomen. Ik maak me grote zorgen over de recente gebeurtenissen." Het is volgens hem wachten tot het weer misgaat. "Als de interactie met de mens te groot wordt, ontstaan er problemen."

Van Maanen stelt dat de recente incidenten niet passen in het door natuurbeschermers "geschetste plaatje" van de wolf. "Namelijk dat het heel goed en mooi is dat het dier terug is in Nederland. Het is zo’n gevestigd verhaal geworden. Als er iets negatiefs gebeurt, is daar geen ruimte voor.”

Provincie te reactief

Gedragsbioloog en wolvenkenner Diederik van Liere vindt het beleid van provincies te passief. "Dit vergt een proactieve provincie. En ze is nu reactief."

Al op voorhand zou voorkomen moeten worden dat een wolf überhaupt in de buurt van mensen komt, vindt Van Liere. "Een wolf kenmerkt zich nu als 'niet schuw' als hij herhaaldelijk een mens binnen 30 meter benadert. Pas dan kunnen maatregelen worden genomen. Dat is een misser, want dan ben je te laat." Ook moet volgens Van Liere meer gedaan worden om problematisch gedrag van ouderdieren positief te beïnvloeden.

De aanpak van de provincies is te eenzijdig, vindt de gedragsbioloog. "Al doet een ieder doet zijn best om goed advies te geven, daar ben ik zeker van", benadrukt hij. "Maar ecologen denken in termen van soortoverleving en leefgebied. Wat nu ook nodig is, zijn mensen die getraind zijn in de ontwikkeling van gedrag en de veroorzakende factoren van gedrag."

Maatschappelijke onrust

Van Liere zou graag zien dat de provincie ook een socioloog en communicatiedeskundige aan het wolventeam toevoegt omdat er maatschappelijke onrust is over de wolf. Hij pleit daarnaast voor speciale diensten bij landgoederen die geleerd hebben hoe ze een wolf kunnen verjagen. "Dit is een belangrijk element om angst weg te nemen en de lokale territoriale wolf af te leren in de buurt van mensen te komen." Ook moeten volgens Van Liere workshops worden georganiseerd waarbij mensen uitleg krijgen hoe ze moeten handelen als ze een wolf tegenkomen.

Het opzettelijk verstoren (inclusief verjagen) en doden van wolven is bij wet verboden en strafbaar, reageert de provincie. "Alleen in uitzonderlijke situaties kan het bevoegd gezag toestemming geven om van dat verbod af te wijken. Alle meldingen over wolven kunnen bij het wolvenmeldpunt worden gedaan, bij voorkeur voorzien van beeldmateriaal. Informatiebijeenkomsten zijn in voorbereiding."

Een wolven-OMT

Ook wolvenkenner Van Maanen vindt dat een breder, interdisciplinair team nodig is. Het moet een soort OMT worden, zoals tijdens de coronacrisis. "Er moeten mensen in zitten met afstand van het wolvenverhaal, dus niet pro- of anti-wolf. Bijvoorbeeld een dierenethicus, dierenarts, maar ook belanghebbenden. De Zoogdiervereniging is een soort eilandje dat geen raad van buitenaf vraagt. Een patholoog-anatoom zou bijvoorbeeld een beetpatroon moeten beoordelen en niet deze wolvendeskundigen."

De wolvenexperts van de Zoogdiervereniging herkennen zich niet in de kritiek. "We hebben met onafhankelijke deskundigen uit binnen- en buitenland continu zeer constructief overleg met de provincie Utrecht, waarbij alle voor- en nadelen en mogelijke interventies worden besproken. In die gesprekken zijn er geen taboes", zegt Maurice La Haye, die in dienst is bij de vereniging.

"We zijn niet pro- of anti-wolf", zegt ook wolvendeskundige Dick Klees, extern verbonden aan de Zoogdiervereniging. "Het beleid is niet gekozen. Het is op basis van internationale verdragen opgesteld."

Voldoende variëteit

Klees ziet ook voldoende variëteit bij de Zoogdiervereniging. "Ook twee in wildlife gespecialiseerde dierenartsen schuiven regelmatig aan. Dus in dat opzicht is er een team van deskundigen. En de gesuggereerde dierenethicus of belanghebbenden, daarvan zie ik geen meerwaarde in het adviestraject."

"Op het moment dat er sprake is van een incident vragen wij de Zoogdiervereniging om advies", reageert de provincie. 'Onze ervaring is dat de incidenten op basis van feiten worden geduid, geanalyseerd worden op basis van gedrag en dat er een advies wordt gegeven conform de interventierichtlijnen. Wij zien zeker de ernst van de situatie. Onze experts zien nog geen predatorgedrag. Er wordt gewerkt aan het ’inrichten’ van een landelijk deskundigenteam. Dat is er op dit moment nog niet. Overigens laten wij ons veel breder adviseren, bijvoorbeeld ook juridisch."

Tijd en rust

Maurice La Haye van de Zoogdiervereniging benadrukt dat het tijd en rust vergt om de juiste maatregelen te nemen. "Ambtelijke molens draaien traag, daarnaast zijn er politieke wensen en ideeën en is er nationale en internationale regelgeving. Tenslotte moet je je altijd afvragen, wat beoog je met een specifieke interventie? Is die proportioneel?"

Bovendien is dit een complete nieuwe situatie, stelt La Haye. "Nog niet eerder leven er wolven in zo'n dichtbevolkt gebied. De maatschappij is niet meer hetzelfde als 150 jaar gelden, het landschap is niet meer hetzelfde en de wolven zijn niet meer hetzelfde. Het is daardoor heel lastig om precies te weten wat er nu moet of kan gebeuren."

La Haye zegt dat op veel vragen nog geen (definitieve) antwoorden zijn te geven. "Het doel is duurzaam samenleven met de wolf, dat vraagt wat van de wolf, maar ook van ons als maatschappij. We doen ons best om dat voor elkaar te krijgen binnen de mogelijkheden en mocht het antwoord uiteindelijk zijn dat dat niet lukt, dan is dat spijtig, maar dan hebben we het in ieder geval wel geprobeerd."

Hoe hij over een soort wolven-OMT denkt? "Ook op het corona-OMT was kritiek door weer andere deskundigen. Dat is aan experts eigen. De provincie maakt hierin de keuzes. En kritiek is heel nuttig, want dat houdt je scherp."

De Zoogdiervereniging houdt zich bezig met de studie en de bescherming van in Nederland in het wild levende zoogdieren en hun leefgebieden. De vereniging heeft geen winstoogmerk. Inkomsten komen vooral via projecten, externe opdrachten of in de vorm van subsidies.

Het team dat namens de Zoogdiervereniging advies geeft aan de provincie Utrecht bestaat uit experts die in dienst zijn van de vereniging. Dat zijn: Maurice La Haye (teamleider Land- en Zeezoogdieren) en Ellen van Norren (projectleider). Ook worden twee externe deskundigen ingehuurd. Dat zijn: Dick Klees en Glenn Lelieveld.